Arşiv Koç Ailesi ve Osmanlı Sancağı

“Mustafa Koç’un tabutuna Osmanlı sancağı örtüldü.”

Haber değeri olmalı ki bazı gazetelerimiz bu ifadeyi manşet yaptı. Bu cümlede yakın tarihimizin zihniyet ve kültür serüveni gizlidir. Koç Ailesi Türkiye’nin olumlu manada “Burjuva” sınıfından ve “Beyaz Türk”lerden sayılır. Dede Vehbi Koç halktan biriydi. Ankara’da bakkal dükkanıyla başladığı işini geliştirdi. Devletin de desteğiyle büyük bir ekonomi ve sermaye devinin temellerini o attı.

Oğul Rahmi Koç’un bende bıraktığı izlenim, zevk ve kültürde son derece Avrupai, fazla elit, biraz da halktan kopuk görünmesidir. Cumhuriyetin ilk yıllarındaki aşırı Batıcı ve pozitivist atmosferin zenginlikle birleşmesi böyle bir sonuç doğurmuş olabilir diye düşünüyorum.

KÜLTÜREL OBJELER

Eskiye ait malzemeyi ve sanat eserlerini bulup toplamak takdir edilecek iş. Belli refah seviyesine sahip ve kültüre değer veren ailelerde görülür. Koç Ailesi’nde bu özellik var.

Türkiye’de yaşadığımız için bu malzemenin ekseriyeti yerli ve milli olmuştur. Sadberk Hanım Müzesi’nde paha biçilmez derecede tarihi ve sanat değeri yüksek obje bulunmaktadır. Hat koleksiyonu ayrı bir kıymet taşır.

İşte Mustafa Koç’un tabutuna örtülen Osmanlı Sancağı bu müzeden getirildi. Daha önce de hala Sevgi Gönül’ün tabutu üzerine konmuştu. Bordo kumaştan sancak üzerine altın sarısı sırma iplikle boydan boya nefis bir Celi Sülüs hat işlenmiş. Şunlar yazılı: “La ilahe İllallah el-Melikü’l-hakku’lmubin/ Muhammedün ressadiku’l-va’di’l-emin.” (Allah’tan başka tanrı yoktur; O, kainatın gerçek sahibidir/ Muhammed, O’nun elçisidir, o güvenilir ve doğrudur.”

Tabutun başında yerel kıyafetli Ankara Seymenleri’nin bulunması bir incelik ve güzelliktir.

YERLİ-MİLLİ

Koçlar’ın 3. neslinin daha yerli ve milli olduğunu söylemek mümkün. Türkiye’nin yaşamakta olduğu kültür çizgisi serüveninin bunda etkili olduğu düşünülebilir.

Hakkında yazılanlara göre M. Koç alçak gönüllü biriydi.

Ortanca oğul Ömer Koç’un Osmanlı dönemine ait objelerden oluşan zengin bir koleksiyonu var. Kendisi yıllarca Osmanlıca dersi almış ve bu dile hakim biridir.

En küçükleri Ali Koç, Antalya’da G20/B20 zirvesinde kapitalizm eleştirisi ile dikkati çekmiş şöyle demişti: “Eşitsizliğin ortadan kalkması için, kapitalizmin ortadan kalkması gerekir. Ben, en azından eşitsizliğin minimum seviyeye indirilmesi gerektiğini düşünüyorum. Gerçek sorun, kapitalizmdir.”

Türkiye’de yerli ve milli çizgi gelişiyor.