Vaktiyle Atatürk’ün talimatıyla Türk Tarih Kurumu ve Türk Dil Kurumu açılmıştı. Bunlar 1983 yılında bir çatı altında toplandı, Atatürk Araştırma Merkezi ve Atatürk Kültür Merkezi’nin ilavesiyle, Ankara’da Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu kuruldu. Bunların hepsi kültürümüzle ilgili üst seviyede araştırma ve yayınlar yapan değerli kurumlardır.
Bu yazıda Atatürk Kültür Merkezi’nden (AKM) bahsedeceğim. AKM bir kültür akademisi niteliğindedir. Türk kültürü üzerinde araştırma, yayın, tanıtım, teşvik ve ödüllendirme faaliyetleri yapmaktadır.
Bu alanda yüzlerce yayını vardır. Yurt içi ve yurt dışında çok sayıda bilimsel toplantı düzenledi, belgeseller hazırlattı. Türk edebiyatı ve sanatının çeşitli dallarında ödüllü yarışmalarla sanatçıları teşvik etti.
***
Kurumun son zamanlardaki yayınlarından birkaçı şunlardır: İbni Sina, el-Kanun fi’t-Tıb, Abdülkadir Meraği ve Nekavetü’l-Ebrarı, Bilim Tarihinde Türkler, Mübahat Küyel’in Makaleleri, Türkiye Ulu Camileri, Türk Hat Sanatından Seçmeler, Osmanlı Hanedan Türbeleri. Bu eserlerden üçü üzerinde durmak istiyorum:
Türkiye Ulu Camileri: Kitap bir fotoğraf albümüdür. Ülkemizde “Ulu Cami” diye bilinen bütün yapıların resimleri ve kısa bilgileri yer alır. Kuşe kağıda basılmış, büyük boy 575 sayfalık albümün yaprakları arasında dolaşırken; bir kültür hazinesi ve zengin görsellikle karşılaşırsınız. İzmir’den Bergama, Birgi, Ödemiş, Selçuk İsa Bey ve Tire Ulu Camileri yer almaktadır.
Fotoğraflar ve baskı son derece kalitelidir. Eseri yayına Şaban Abak hazırlamış, fotoğraflar ise Mustafa Cambaz’a aittir. Kimdi Mustafa Cambaz? Batı Trakya Türklerinden olan Cambaz idealist bir kimse olup, “Yunana askerlik yapmamak” için, kaçarak köyünü terk edip İstanbul’a geldi. İyi bir foto muhabiri idi. 15 Temmuz darbe gecesinde Çengelköy’de şehit oldu.
***
Türk Hat Sanatından Seçmeler: Daha büyük boyda 700 sayfalık eserin yazarı Uğur Derman, ülkemizde hat sanatıyla ilgili bilgilerin en önemli uzmanı. Kitapta başlangıcından günümüze, 120 hattatın 265 eseri yer alır. Baş tarafında hat sanatının tarihçesi, hat malzemeleri, bu sanatın kullanıldığı alanlar hakkında bilgi verilir. Hattatların her biri hakkında, birinci elden yeterli malumatın yer aldığı eserin kağıdı, baskısı ve sayfa düzeni fevkaladedir.
***
Osmanlı Hanedan Türbeleri: Hakkı Önkal imzası taşıyan 567 sayfalık bu dev eser de aynı kalite ve nefasette bir baskıya sahip. Bu kitapta Osmanlı’nın kuruluşundan itibaren padişahlara ve aile fertlerine ait 70 kadar türbe ele alınır, plan ve resimleriyle mimari özellikleri tanıtılır.
Prof. Hakkı Önkal Dokuz Eylül Ü. Sanat Tarihi hocalığından emekli. Doktora tezi olan Anadolu Selçuklu Türbeleri de aynı kurum tarafından 2015’te basılmıştı.
Atatürk Kültür Merkezi Başkan Yardımcısı Şaban Abak‘ın şahsında, yöneticilerine teşekkür eder, kültürümüze olan hizmetlerinin devamını dilerim.
Bir yanıt bırakın